Ellen in het kort,

Ellen Worm, Zesendertig jaar en wonend in Nijmegen, is schrijfster en ex-model. Ze schrijft en spreekt als ervaringsdeskundige over bewustwording, innerlijke groei, (hoog) gevoeligheid en haar ervaringen als model. Dit laatste omdat ze jonge meiden bewust wil maken over de harde mode wereld en haar valkuilen, waarover ze haar visie deelt.

De combinatie ‘modellen’ en ‘maten’ staat vrijwel altijd garant voor verhitte discussies. Of we nu praten over size zero of plussize; mode is altijd het mikpunt van kritiek als het gaat om leeftijd en gewicht. Onlangs nog ontstond er een storm aan ophef toen bleek dat de Victoria Secret show nog altijd alleen maatje nul op de catwalk vertegenwoordigde. Het populaire lingeriemerk uit Amerika zou volgens de media een fantasiewereld willen creëren, maar moet volgens hen beseffen dat we in de realiteit leven. Niet alleen bij Victoria Secret regent het kritiek, de gehele mode-industrie herkent de pittige opmerkingen vanuit de media: advertenties van grote modemerken zouden ‘anorexia chic’ of juist obesitas promoten. Maar is het allemaal niet een beetje overdreven? We nemen een kijkje inside de modellenwereld met ex-model Ellen Worm.

Hoe ben je in het modellenwereldje terecht gekomen?

‘Ik was een jaar of zestien toen ik met een vriendin door Amsterdam liep. Die dag werd ik aangehouden door een modellenbureau. Ze waren geïnteresseerd, maar ik heb nooit meer iets van hun vernomen. Ik merkte dat ik dat wel heel erg jammer vond. Twee jaar later ging ik bij een kledingzaak werken en raakte ik bevriend mijn een collega. Zij was afgestudeerd met iemand die bij een modellenbureau was gaan werken. Op dat moment was voor mij de stap om me daar in te laten schrijven nog maar heel klein.’

Wat heb je als positief ervaren in uw modellentijd?

‘Hetgeen dat ik als positief heb ervaren tijdens mijn modellentijd is dat je als  zelfstandige werkt. Je werkt niet standaard 40 uur per week en je hebt regelmatig dagen vrij. Daarnaast kun je altijd nee zeggen tegen een job, wat je een gevoel van vrijheid geeft. Je komt op mooie plaatsen en plekken, je draagt mooie kleding en je ontmoet interessante mensen. Soms kun je inderdaad wel goed verdienen, maar dat gebeurt lang niet altijd. Dat je als model heel veel verdiend is absoluut een fabeltje. Er zijn natuurlijk uitzonderingen van hele bekende modellen die heel veel geld verdienen maar er zijn er niet heel veel. 

Wat heb je als negatief ervaren in uw modellentijd?

‘Het gaat in de mode-industrie puur om het uiterlijk en niet om wie jij bent. De modellenwereld is erg oppervlakkig en dat voel je als model ook: je bent op dat moment even hun paspop. Je voelt dat het niet echt om jou als persoon gaat. Dat is wel echt een negatief aspect van het leven als model. Het verandert je zelfbeeld. De kleding moet vooral mooi zitten en ze willen ook niet dat je kritiek hebt of dat je veeleisend bent: je mag geen eigen mening hebben. Ze willen het niet horen als je ontevreden bent.’

Hoe reageerde jouw omgeving op de ervaringen die je had in jouw modellentijd?

‘Ik besprak vooral heel veel zaken met een vriendin. Zij was ook model dus begreep waar ik over klaagde en sprak. Ze was het met mij eens. Wij waren alle twee wel een beetje buitenstaanders in het wereldje. In die zin dat wij niet helemaal meegingen met de rest. Wij hadden, in tegenstelling tot andere modellen, wel een mening en die mening werd niet gewaardeerd en soms niet getolereerd.’

Hoe heeft het modellenwerk jou als persoon veranderd?

‘Ik kom uit een thuis omgeving waar op jonge leeftijd hoge eisen aan mij werden gesteld, dat is op het modellenvlak ook zo geweest. Daar worden ook veel hoge eisen aan je gesteld en dat heeft me hard gemaakt. Daar ondervind ik nu nog problemen van, ik ben nog niet vrij van die beelden. Er zijn nog steeds delen in mij die naar aanpassing zoeken. Vaak ben ik hard en meedogenloos naar mezelf doordat ik bezeert en gekwetst ben geraakt door die hoge normen en eisen in mijn jeugd en de modellenwereld. Dit over mijn grens gaan is een heel sensitief stuk in mezelf geworden die ik heel erg serieus moet nemen. Te vaak heb ik teveel van mezelf gevraagd. En denk ik nog “Stel je niet zo aan” ” Je moet nu ondertussen toch iets neergezetten” ” Het niets doen heeft nu lang genoeg geduurd” maar mijn lichaam geeft nu goed aan wanneer het genoeg is geweest. Dan moet ik wel stoppen en mijn rust pakken. Het is een lang healing proces die ik niet kan en mag onderschatten.

Heb je in jouw tijd als model weleens last gehad van het bestaande schoonheidsideaal?

‘Ik wilde op een gegeven moment heel graag in het buitenland werken. Er was destijds een modellenbureau uit Amerika die wel interesse had, daar ben ik helaas nooit geweest. Omdat ik die droom om in het buitenland te werken toch wilde vervullen ben ik naar verschillende modellenbureaus  in Milaan gegaan. Bij een van hen had mijn modellenbureau uit Nederland een afspraak voor mij gemaakt. Ik kwam binnen bij het bureau en de deur was nog niet dichtgevallen of ik hoorde al direct ‘too fat’.’ ‘Als ik daar nu aan terug denk dan denk ik: ‘Had ik dat wel goed gehoord?’ Ze stonden al met een meetlint in de hand, maar ze hoefden me niet eens meer te meten, want ze hadden al lang gezien dat ik ‘te dik’ was. Er waren ook andere modellenbureaus in het buitenland geïnteresseerd, maar dan moest ik wel eerst vijf cm van mijn heup af krijgen. Ik realiseerde me toen dat dat niet ging lukken. Ik had maatje 36 en ik was bijna 1.80, ik kon gelukkig wel de rekensom maken dat dat niet ging lukken.’

Wat doet deze harde wereld met een meisje op zulke jonge leeftijd?

‘Het heeft veel meer met mij gedaan dan dat ik me toen als jong meisje destijds kon realiseren. Ik ben ook een tijdje doorpas model geweest en dan wordt je elke week opnieuw gemeten. Je houdt toch bij iedere meting je billen in omdat je bang bent dat je afgewezen wordt door een centimeter te veel. Je raakt gewoon geobsedeerd daardoor. Voor mijn gevoel heb ik ook altijd brede heupen gehad, terwijl ik dat helemaal niet had. Het schoonheidsideaal en de modellenwereld zorgt voor een heel raar zelfbeeld.’

Er is veel kritiek vanuit de media en de mensen op de modellenwereld. Ze vinden dat de modellenwereld ongezond is. Het is volgens hen niet meer gezond hoe modellen hun figuur proberen te behouden. Hoe denk jij hierover?

‘Er zijn ontzettend veel modellen 40%, die een eet-stoornis hebben. Sommige meiden zijn van zichzelf heel dun en hebben een smalle botstructuur. Voor hun is het veel beter te doen dan voor een model die van nature wat vormen heeft. En wil je dan toch deze extreme maten bereiken, dan zul je heel extreme dingen moeten doen. Dan spreek ik over 1 of 2 peren per dag, veel sporten, veel water drinken. Ik heb ook weleens vernomen dat modellen tissues eten. Wanneer ze dat eten hebben ze namelijk geen honger meer, maar dat is wel levensgevaarlijk. Ik vind het natuurlijk verschrikkelijk dat sommige modellen zo slecht voor zichzelf zorgen. Ik denk daarom dat de kritieken op de modellenwereld terecht zijn, toch gelden ze niet voor alle superslanke meiden.’

Je zegt net dat sommige modellen heel ongezond leven. Is modellenwerk de enige oorzaak voor deze ongezonde levensstijl van een model volgens jou?

‘Nee, ik denk niet dat het modellenwerk de enige oorzaak is. Meisjes en jongens komen vaak in de modellenwereld terecht omdat ze in hun jeugd ook in een wereld zaten waar ze niet gezien of genoeg geliefd werden. Ze zijn hieraan gewend en zoeken daardoor onbewust weer een harde wereld op. Ze hopen hier wel hun erkenning of liefde te krijgen die zij eerder niet kregen. Toch zullen ze in dit wereldje steeds weer de pijn ervaren die zij vroeger ook ervoeren omdat zij iedere keer opnieuw afgewezen worden. Hierdoor wordt het trauma steeds groter en dit lijdt vroeg of laat tot grote problemen. Uit onderzoek is gebleken dat 40% van de modellen lijdt aan een eetstoornis. Ik denk dat we ons moeten uitspreken om deze kwestie aan het licht te brengen.’

‘De buitenwereld is niet stabiel. Je bent nooit verzekerd van de voortdurende erkenning van een ander en dat zie je in de modellenwereld ook zo. Het ene moment wordt je als model veel gevraagd, maar je ligt er ook zo weer uit. Als een model dan haar eigenwaarde ontleend aan haar werk, kan dit heel verwarrend en pijnlijk zijn. De modellenwereld zorgt ervoor dat je steeds meer vervreemd raakt van jezelf. Ik vind dat deze meiden moeten stoppen met zichzelf te zoeken in de buitenwereld, maar dat zij naar binnen “moeten” keren en zich mogen ontfermen over zichzelf. Ik wil tegen de meiden die dit lezen zeggen: Word je eigen vader of moeder en geef jezelf de liefde en geborgenheid die je in je jeugd en thuissituatie hebt gemist.’

Tess Holliday, een model met maatje 50/52, wil andere vrouwen inspireren zich niets van het huidige schoonheidsideaal aan te trekken. Opnieuw ontstond er veel kritiek in de media. Volgens hen is Tess geen goede inspiratie, omdat ze ongezond overwicht zou hebben. Op deze manier idealiseren we overgewicht, volgens de media. Hoe denk jij hierover?

‘Ja ik ben het hier volkomen mee eens. Als je maat 50/52 hebt dan heb je obesitas en dat is natuurlijk vrij ongezond. Het is vaak zo dat de media het een beetje zwart-wit uitbeeldt. Het is óf dat graatmagere óf dat extreem dikke. Het is alle twee niet gezond. Ik denk dat het belangrijk is dat er balans komt in de modellenwereld. Deze balans zit naar mijn mening bij de gemiddelde confectie maat 42. Ik kan me voorstellen dat de modellenindustrie dan gaat voor een maatje kleiner 38/40 maar dat vind ik ook al een hele verbetering.’

Denk jij inderdaad dat het in veelvoud in beeld brengen van plussize modellen overwicht in de hand kan werken?

‘Er is veel overgewicht in de wereld en ook in Nederland. Het zou best wel eens kunnen dat veel van deze meiden in plaats van dat ze de neiging hebben om constant maar af te vallen, juist meer te gaan eten door deze beelden . Er zijn veel meiden die een extreem dieet volgen, vooral als ze een maatje meer zijn, om te voldoen aan het schoonheidsideaal. Ik geloof best dat er meiden gaan denken: ‘Oh wacht, maar dit is nu de norm, dan kan ik best nog wel wat meer ongezond gaan eten.’

Wat vind jij er van dat er zo geprofileerd wordt in de modellenwereld?

H&M noemt vrouwen plussize terwijl zij gewoon de gemiddelde maten hebben. ‘Ze noemen het een plussize model en dan hebben ze vaak een maatje 40. Wat ik net al aan gaf, maat 42 is de gemiddelde confectie maat in Nederland. Hier mag zeker kritiek op zijn. Een plussize model zou voor mij een vrouw met maatje 46/48 zijn. Iemand een plussize model noemen met maatje 38/40 past helemaal in het beeld van de mode-industrie, waar maatje 34 de norm is. Alles zou in feite twee maten opgeschoven moeten worden.’

Hoe denk je dat al deze kritieken op de modellenwereld verholpen kunnen worden?

‘De modellenwereld bestaat natuurlijk uit individuen en als daar verandering in gebracht moet worden, moet er ook verandering vanuit het individu komen. Een model moet op een gegeven moment opstaan en zeggen: ‘Tot hier en niet verder.’ Vanuit die zelf-liefde en zelfacceptatie moet er weerstand komen tegen de onrealistische eisen. Belangrijk is ook dat er bewustwording ontstaat in deze wereld en dat de oogkleppen afgaan. Zowel bij de modellen als bij de ontwerpers. Het zijn vooral de merken die moeten gaan zeggen dat zij niet meer met dit ongezonde beeld geïdentificeerd willen worden. De merken zijn de adverteerders die bij de magazines het geld in het laatje brengen. Zij zullen gezonde vrouwen als campagnebeeld moeten gaan gebruiken, pas dan ontstaat er een gezonde levensstijl bij modellen en zal er minder kritiek worden geuit op de modellenwereld.’

Heeft jouw tijd als model invloed gehad op de manier waarop jij nu leeft?

‘Ik ben 1.80 lang en weeg 79 kilo, dat is helemaal prima, maar toch merk ik dat ik naar mezelf toe nog altijd hele hoge eisen stel. Maar gelukkig heb ik in de loop der jaren wel geleerd  dat ik dat mag loslaten. Ik realiseer me nu ook dat ik me zo het gelukkigst voel. Maar helemaal ervan afkomen dat kom ik denk ik nooit meer.’

Zou je met de wetenschap van nu dezelfde beslissingen gemaakt hebben of het helemaal anders gedaan hebben?

‘Ik denk dat ik er dan niet aan was begonnen. Mijn jeugd was een zware tijd, een hard bestaan om in op te groeien en dat ben ik helaas weer gaan herhalen in een andere harde wereld. Als ik dat nu had geweten dan had ik eerder hulp gezocht en dan had ik ander werk gedaan waarbij je gewoon jezelf kan zijn. Aan de andere kant ben ik ook wel blij met wat ik allemaal heb meegemaakt en gezien en dat ik daar nu bewustwording in kan brengen, door mijn ervaringen te delen.

Wat zou je willen zeggen tegen meisjes die problemen hebben met hun figuur?

‘Kijk vooral niet naar die modeprogramma’s als Hollands Next Topmodel. Hoe meer beelden je van hele dunne modellen op je netvlies krijgt, hoe slechter. Op een gegeven moment ga je er steeds meer in geloven dat het ook zo moet zijn, terwijl dat niet de realiteit is. De realiteit in Nederland is confectie 42. Dat is de gemiddelde maat. Als je nog wat jonger bent, ligt die maat rond de 38/40. Probeer je alsjeblieft niet te laten manipuleren door de beelden in de bladen want die zijn gewoon 100% gefotoshopt. Modellen die je in de bladen ziet, trainen erg hard voor hun figuur. Het is een way of life die een mentaliteit van een topsporter vraagt. Slechts 5% van de mensheid ziet er zo uit als deze meiden. Het is dus verre van haalbaar en absoluut niet realistisch om je met deze gemaakte perfectie te vergelijken. Kijk in plaats daarvan waar jouw pluspunten liggen, misschien heb je wel een hele mooie taille, of heb je mooie ogen of prachtig haar, die kun je dan extra benadrukken.’ 

                                           Leer jezelf te waarderen precies om wie je bent dat geeft innerlijke rust! 

                                                                            Je bent uniek net zoals ieder ander.

Interviewer Fleur Mutstears

Foto Ellen Worm 2009